De Neanderthaler: het verdrongen zusje van de moderne mens?

De Neanderthalers. Ooit leefde de moderne mens zij aan zij met deze uitgestorven mensensoort. Nu bewonen wij, de Homo sapiens, als enige nog deze aardbol. Maar Neanderthaler-DNA is nog altijd genesteld in die van onszelf. Uit hoeveel procent Neanderthaler bestaan wij eigenlijk?

De eerste mensapen

Laten we onze tijdmachine erbij pakken. We spoelen zo’n tien miljoen jaar terug. Toen begonnen de eerste mensapen in Afrika met beide benen rechtop te lopen. Vanaf dat moment heeft het geslacht van de mensachtigen, ook wel Homo genoemd, zich steeds verder vertakt in andere menssoorten. Hieronder viel ook de Homo neanderthalensis. Waar voor de Neanderthaler het noodlot toesloeg 39.000 jaar geleden, heeft de moderne mens zich verder kunnen ontwikkelen tot waar ze nu is.

Het “out-of-Africa” model

Volgens wetenschappers zijn er verschillende scenario’s voor de verspreiding van de moderne mens. De theorie met de meeste aanhangers is het “out-of-Africa” model. Deze stelt dat de moderne mens ongeveer 200.000 geleden ontstaan is in Afrika. Zo’n 100.000 jaar later reisde deze groep af naar andere delen van de wereld. Rond dezelfde tijd leefde het zusje van de moderne mens, de Neanderthaler, in Europa.

Onze genen liegen niet

Of er sprake was van een ontmoeting? Dat zou wel moeten, want onze genen liegen niet. We weten dat ongeveer 50.000 jaar geleden, de twee mensensoorten samen nakomelingen hebben gekregen. Alleen op deze manier kon Neanderthaler-DNA zich van een plekje verzekeren in het DNA van de moderne mens.

Of die ontmoeting nou wel zo leuk was, is een ander verhaal. De kleinere groep Neanderthalers kon namelijk niet op tegen de grotere en sterkere groep van de moderne mens. De Neanderthalers stierven langzaam uit. Het mengsel aan genen van beide groepen verschoof steeds meer naar die van de moderne mens. Zelfs in zo’n mate, dat er tegenwoordig bijna niets van die Neanderthaler genen zijn overgebleven.

Één tot drie procent Neanderthaler-DNA

Bijna niets? Wat houdt dat precies in? Uit de wetenschap is gebleken dat bijna alle mensen die oorspronkelijk niet uit Afrika komen, Neanderthaler-DNA bevatten. Ongeveer tussen de één en drie procent van het totaalpakket aan genen dat we momenteel bezitten. Dat zou betekenen dat één van jouw grootvaders of -moeders, in een heel héél ver verleden, geen “normaal” mens was. Hij of zij was een Neanderthaler.

Uit een wetenschappelijk artikel in Scientific Reports is zelfs gebleken dat iemand met meer Neanderthaler varianten, een schedelvorm heeft dat meer op die van de Neanderthaler lijkt. De schedel zou in dat geval ietsje langgerekter zijn.

Hoeveel procent Neanderthaler bevat jij?

Of we over de Neanderthaler kunnen spreken als het verdrongen zusje van de mens, is aan jou om te bepalen. Wat we in principe wel kunnen stellen, is dat de Neanderthaler nog altijd in ons voortleeft. Kom erachter hoeveel Neanderthaler varianten jij hebt door één van onze DNA-testen te bestellen!